“เพศศึกษารอบด้าน” ยังไง?

ได้มีโอกาสไปแสดงความคิดเห็นเรื่องเพศมาครับ เป็นเวทีสัมมนาขนาดใหญ่ที่จัดกันสองวันครึ่ง พูดกันแต่เรื่องเพศศึกษา

รายการนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการก้าวย่างอย่างเข้าใจขององค์กรพัฒนาเอกชนชื่อ องค์การแพธ (PATH)

หลายคนคงเคยได้ยินชื่อหน่วยงานนี้มาแล้วนะครับ เขามุ่งมั่นยกเครื่องเรื่องการเรียนการสอนด้านเพศในสถานศึกษา ไล่ตั้งแต่ชั้นประถมเลย เรียกว่า ต้องรีบเร่งนำองค์ความรู้ “ชุดใหม่” มามอบให้เยาวชนไทยอย่างเท่าทัน เพราะที่ผ่านมา นอกจากความรู้เรื่องเพศชุดเดิมจะขาดวิ่นมีหยากไย่ ไม่ทันความว่องไวของเยาวชนในเรื่องเพศแถมยังถ่วงความเจริญของประเทศอีกด้วย ตรงนี้ ผมไม่ได้พูดถึงผู้หลักผู้ใหญ่ที่ยึดมั่นปรัชญา “อย่าชี้โพรงให้กระรอก” นะครับ

ในความเป็นจริงแล้ว เราไม่อาจปฏิเสธว่า เรื่องเพศ เพศวิถี เพศศึกษา อัตลักษณ์ทางเพศ ฯลฯ ล้วนแล้วแต่เกี่ยวข้องกับเราตั้งแต่ตื่นนอนยันล้มตัวลงหลับ เรียกว่า เรื่องเพศเป็น “แก่นชีวิต” เลยก็ได้ เพราะเรื่องเพศไม่ได้เกี่ยวแค่ว่า ใครกะใครมีไรกัน แต่เกี่ยวโยงถึงสุขภาพทางเพศ สุุขภาพทางจิต ทักษะการใช้ชีวิต ฯลฯ

ปัญหาของประเทศหลายๆ ประเด็นล้วนเกี่ยวกับเพศ ไม่ว่าจำนวนสส. หญิงในสภา มีน้อยเกินไป สส. ชายไม่เข้าใจคำว่า ข่มขืนภรรยา สิทธิของประชาชนชายหญิงที่ไม่เท่าเทียม นกเขาไม่ขัน หรือขันเร็วเกิน รวมถึงความเสี่ยงด้านสุขภาพของเยาวชนที่คิดว่า มีอะไรกันไม่ต้องใช้ถุงยาง มันเรียกว่าความรัก ฯลฯ

แต่ที่ผ่านมาหลักสูตรเพศศึกษามุ่งเน้นแต่เรื่องเพศทางสรีระ เรื่องเครื่องเพศ เรื่องอวัยวะทำงานเพื่อการสืบพันธ์ุ แต่ไม่พูดเรื่องประวัติศาสตร์เกี่ยวกับเพศ ค่านิยมที่เปลี่ยนแปลงไปในแต่ละยุคสมัย สังคม วัฒนธรรม หรือวิถีชีวิตชาวบ้านที่ไม่ใช่คนเมือง และอีกเรื่องที่สำคัญและมาแรงในยุคนี้ ก็คือ เรื่องความหลากหลายทางเพศ

อาจารย์หญิงท่่านหนึ่งยืนขึ้น ถามว่า ผมเองบอกแม่ยังไงตอนนั้น บอกเมื่อไหร่ว่าผมเป็นเกย์? ผมก็เล่าให้ฟังคร่าวๆ แต่ดูเหมือนเธอจะยังไม่พอใจในคำตอบ หลังงานบนเวทีเสร็จ นอกรอบ อาจารย์หญิงวัยกลางคนท่านนั้นเดินเข้ามาด้วยใบหน้าเต็มไปด้วยความวิตกกังวล

เธอเล่าว่า ไม่เคยคิดว่าจะเจอปัญหาที่แก้ไม่ได้ เพราะปกติเป็นคนแก้ปัญหาให้คนอื่นเป็นประจำในฐานะอาจารย์อาวุโส สิ่งที่อาจารย์เรียกว่าปัญหาคือ “ลูกชายน่ะค่ะ เค้าชอบร้องเพลงผู้หญิงทั้งนั้นเลย ชอบทำกับข้าว แล้วก็ชอบมาบอกว่า แม่แต่งตัวไม่สวย ต้องแต่งหน้้าด้วยยังโง้นยังงี้ แล้วเพื่อนเค้าแต่ละคนก็ออกแนวหญิงๆ น่ะค่ะ”

ผมถามไปว่า “แล้วลูกเคยพูดเหรือเปล่าครับว่า เค้าชอบผู้ชาย เค้าไม่ชอบผู้หญิง เค้าเคยคุยกับคุณแม่ตรงๆ มั๊ย”

“อ๋อ คือเค้าไม่เคยบอกค่ะ แต่ตอนเค้าเล่นเอ็ม (MSN) เค้าตั้งชื่อตัวเองว่า ‘เกย์น่ารัก’ อย่างนี้ เค้าเป็นหรือเปล่าคะ?”

ผมมองหน้าคุณแม่นิดหนึ่งเพื่อดูว่า เธอกำลังพูดให้ผมขำเล่นหรือเปล่า แต่ไม่มีสัญญาณแบบนั้นบนหน้าเธอ “เอ่อ อย่างนี้ก็ชัดเจนนะครับ ลูกคงอยากจะบอกอ้อมๆ แล้วเค้ากลัวอะไรหรือเปล่า”

“คือพ่อเค้าจะเกลียดมากเรื่องพวกนี้น่ะค่ะ แล้วก้ออีกอย่าง พี่สาวเค้า ลูกสาวคนโตน่ะคะเป็นทอม เห็นคบเพื่อนสนิทเป็นผู้หญิง ดูสิคะ บ้านนี้มีครบเลย แต่ลูกชายคนเล็กคงไม่เป็นมั้ง เพราะเค้าดูห้าวๆ”

ผมเกือบจะบอกไปว่า มีเด็กช่างกลเป็นเกย์กันเยอะนะครับคุณแม่ แต่ห้ามใจได้ทันซะก่อน

คุณผู้อ่านครับ ผมคิดว่า เพศศึกษาจึงไม่ใช่เรื่องของผู้ใหญ่จะจ้องสอนเยาวชน หรือครูมีหน้าที่ต้องคอยสั่งสอนนักเรียน หรือผู้ปกครองพ่อแม่ เอาแต่จะยกหน้าที่นี้ให้ครู หรือให้โรงเรียนทำฝ่ายเดียว แต่ด้วยความรอบด้านที่ว่านี้ ผมอยากจะเห็นว่า หลักสูตรเพศศึกษาไม่เพียงมีไว้ให้เฉพาะเยาวชน แต่ควรมีไว้ให้ทุกๆ คน รวมถึงผู้ใหญ่ด้วยที่รับข้อมูลบิดเบือนเรื่องเพศมาตั้งแต่เด็ก

กลุ่มคนหลากหลายทางเพศเป็นตัวอย่างที่เห็นได้ชัดเจนที่สุดของการถูกกระทำจากสังคม รวมถึงจากคนในครอบครัว เพราะข้อมูลบิดเบือนเรื่องเพศฟุ้งกระจายไปทั่ว

คำพูด การกระทำ ความเชื่อผิดๆ ทำให้คนเหล่านี้รู้สึกต่ำต้อย ด้อยค่า และไร้ศักดิ์ศรี ผมก็ได้แต่หวังว่า หากหลักสูตรเพศศึกษายุคใหม่ และการรณรงค์เรียนรู้เรื่องเพศรอบด้าน ทำได้อย่างที่ประเทศไทยเคยรณรงค์ระดับประเทศเรื่อง “ถุงยางอนามัย ร้อยเปอร์เซ็นต์” คงทำให้อคติทางเพศในสังคมไทยลดลง

แต่อคติทางเพศคงไม่หมดไปหรอกคับ เพราะเชื้่อชั่วตายยาก…

ในงานสัมมนา ก่อนหัวข้อถัดไปจะเริ่มขึ้นแล้ว และก่อนจะแยกจากกันในห้องสัมมนานั้น ผมยื่นนามบัตรให้คุณครูท่านนั้น แล้วบอกว่า

“คุณแม่ครับทำใจให้สบายนะครับ ผมคิดว่า คุณแม่มีลูกที่น่ารักมาก เค้าไม่แอบ เค้าไม่ปิดบังคุณแม่ เพราะเค้าไว้ใจคุณแม่ไง ผมคิดว่าเขาโชคดี ที่มีแม่แบบนี้นะครับ”

จากหน้าม่านมายา 13 ต.ค. 2009 วิทยา แสงอรุณ
___________________________
วิทยา แสงอรุณ เป็นคอลัมนิสต์อิสระ เขาและเพื่อนจัดรายการอยู่คลื่น FM102 ทุกวันอาทิตย์ สี่ทุ่มถึงเที่ยงคืน ฟังรายการย้อนหลัง http://www.nationradio.co.th อีเมล์ vitayamail@gmail.com